نگاهی به آرمیتاژ 166 سال پس ازبازگشایی درهای خود به روی مردم
مسکو – ایرنا – موزه آرمیتاژ در سن پترزبورگ روسیه، با 3 میلیون اثر هنری یکی از بزرگ ترین موزه‌های جهان و از قدیمی ترین گالری های هنری و موزه‌های تاریخ و فرهنگ بشری است که بخش قابل توجهی از آن به آثار هنری نفیس و تاریخی ایران اختصاص دارد.
به گزارش روز سه شنبه ایرنا، موزه ارمیتاژ 166 سال پیش در چنین روزهایی، درهای خود را به دستور کاترین کبیر امپراتریس روس به روی عموم گشود.
امروز ارمیتاژ که شعبه‌های بین‌المللی در آمستردام، لندن و لاس وگاس دارد؛ از جاذبه های اصلی گردشگری سن پترزبورگ به حساب می آید و سالانه صدها هزار نفر در سفر به پایتخت فرهنگی روسیه از آن بازدید می کنند.
مجموعه عظیم آرمیتاژ در چهار بنا به نمایش گذاشته شده است. بنای اصلی، کاخ زمستانی نام دارد و در گذشته محل سکونت رسمی تزارهای روسیه بود.
موزه آرمیتاژ سن پترزبورگ بعنوان نمایشگاه دائمی، از حدود یک سال پیش آثار تاریخی ایران را در هفت سالن شامل مجموعه ای از آثار متعلق به دوره های مختلف تاریخی ایران زمین گشود که در نوع خود یک واقعه مهم در دنیای موزه و هنر و نقطه عطفی در روابط دو کشور ایران و روسیه تلقی می شود.
در سالن اول نمایشگاه، آثار هنری کشور که «ابن بطوطه» در بازگشت از سفر به ایران با خود به ارمغان آورده بود، به نمایش گذاشته شد.
در سالن دوم، آثار نقاش روس «پیستسکی» (متعلق به سال 1895) به نمایش گذاشته شد. نقاش روس در سفر به ایران مناظر میان راه از انزلی تا تهران را ترسیم کرد که آثار وی در توماری به طول 59 متر و عرض 48 سانتیمتر ترسیم و به نمایش گذاشته شد.
در این سالن کاشی و سرامیک ایرانی قرن پانزدهم میلادی و نیمه اول قرن هیجدهم نیز به نمایش گذارده شده است.
در سالن سوم تابلوهای جنگ های ایران و روسیه که با رنگ روغن ترسیم شده بود و همچنین تصویر پادشاهان و زنان ایرانی به نمایش گذارده شد.
در سالن چهارم آثار مسی و برنز ایران متعلق به نیمه دوم قرن چهاردهم میلادی عرضه شده است.
در سالن پنجم نسخ خطی فارسی و نقاشی و مینیاتورهای قرن چهاردهم میلادی دیده می شود.
در این سالن شاهنامه فردوسی قرن سیزدهم میلادی نیز در مقابل دیدگان بازدیدکنندگان قرار گرفته است.
در سالن ششم آثار نقره دوران ساسانی و سالن هفتم هم آثار برنز ایرانی قرن هشتم و اوایل قرن بیستم به نمایش گذارده شده است.
در موزه آرمیتاژ ده ها هزار اثر ایرانی نگهداری می شود و آنچه به نمایش در آمده فقط بخش بسیار کوچکی از مجموعه ای عظیم است.
موزه آرمیتاژ واقع در سن پترزبورگ روسیه، با سه میلیون اثر هنری – که البته همه به طور همزمان نمایش داده نمی شود – یکی از بزرگ ترین موزه های جهان و از قدیمی ترین گالری های هنری و گنجینه های تاریخ و فرهنگ بشری است.
** تاریخچه تاسیس آرمیتاژ
در سال 1764 کاترین کبیر با خرید بیش از دویست نقاشی در اروپا، جمع‌آوری این مجموعه مشهور را آغاز کرد. در آن زمان آثار نفیس هنرمندان پرآوازه ای همچون میکل‌آنژ، لئوناردو دا وینچی، پیتر پل روبنس، آنتونی فان دیک، رامبرانت، آگوست رودن، کلود مونه، پل سزان، ونسان ون گوگ، پل گوگن و پابلو پیکاسو خریداری و در کلکسیون امپراتریس روس جمع آوری شد.
در روایت های تاریخی آمده است: سفرای روسیه تزاری در پایتخت‌های کشورهای دیگر بویژه کشورهای اروپایی مأمور یافتن بهترین مجموعه‌های هنری ارایه شده برای فروش مانند مجموعه‌های برول سیاست‌مدار ایالت زاکسن آلمان، کروزا، کلکسیونر فرانسوی و نگارخانه والپول در انگلستان بودند.
کاترین کبیر، نگارخانه خود را «گوشه عزلت یا خلوتگاه» خود (my hermitage) می‌نامید زیرا تنها افرادی انگشت‌شمار اجازه ورود و تماشای آثار موجود در آن را به‌دست می‌آوردند.
** موزه آرمیتاژ در دوره اتحاد شوروی سابق
طی انقلاب کمونیستی روسیه در سال 1917، موزه سلطنتی آرمیتاژ جزو اموال خصوصی اعلام شد. پس از ملی شدن مجموعه‌های هنری عمومی، دامنه آثار موجود در موزه وسعت بیشتری یافت.
حکومت شوروی اهمیتی به هنری که از سوی اروپای غربی هنر خوانده می شد، نداشت به همین دلیل به دستور ژوزف استالین تعدادی از گرانترین آثار موجود در موزه آرمیتاژ در خارج از کشور به فروش رسید.
بسیاری از این آثار که توسط اندرو ملون تهیه شد، اکنون هسته مرکزی گالری هنر ملی در واشنگتن را تشکیل داده است.
تعدادی از کلکسیون‌های موزه نیز طی محاصره لنینگراد در جنگ جهانی دوم، هنگامی که ساختمان موزه به عنوان پناهگاه در مقابل حمله هوایی استفاده شد، قربانی بمباران شد.
این دوره در تاریخ موزه آرمیتاژ در سال 1945 به پایان رسید. در این زمان دولت کوشش می‌کرد با انتقال تعدادی از آثار هنری به موزه که طی جنگ جهانی دوم توسط ارتش سرخ از آلمان تصرف شده بود، خسارات وارده را جبران کند. گرانقیمت‌ترین بخش این غنیمت جنگی نقاشی های هنرمندان امپرسیونیست بود که از مجموعه‌های خصوصی طبقه ممتاز آلمان به دست آمده بود.
این نقاشی‌ها تا سال 1995 که موزه آنها را در معرض دید عموم قرار داد، گمشده تلقی می‌شدند. دولت روسیه پس از آن مدعی شد این آثار تنها می‌توانند بخش کوچکی از خسارات جبران ناپذیری که تهاجم آلمان به میراث فرهنگی روسیه وارد کرد را جبران کند.
از طرفی دولت روسیه قانونی را تصویب کرد که به موجب آن بازگرداندن این آثار به صاحبان قبلی آن ممنوع می شد چرا که به عقیده آنان دارندگان این اثرها، افراد ثروتمندی بودند که هزینه جنگ ارتش آلمان نازی را تقبل می کردند.
نظرات کاربران